131. TẠI VÌ ĐÂU
“Tại vì đâu ánh trăng chiếu lu mờ
Lên thành quách, lâu đài, lên vườn tược
Cứ ngỡ như đi giữa cánh đồng Nga
Dưới màn sương mù kêu lên sột soạt”.
Anh đã hỏi, Laly yêu dấu ạ
Những cây tùng yên lặng đứng trong đêm
Nhưng hàng cây không một lời thủ thỉ
Mà ngọn cây cứ kiêu hãnh vút lên.
“Tại vì đâu ánh trăng soi buồn vậy?”
Trong rừng yên anh hỏi những cành hoa
Hoa nói rằng: “Nhà ngươi đâu cảm thấy
Những bông hồng xào xạc bởi xót xa”.
Những cánh hoa hồng rã rời, tan tác
Những cánh hoa như thủ thỉ bên tai:
“Saganê giờ đã yêu người khác
Saganê hôn người khác mất rồi.
Hoa nói rằng: “Người Nga không để ý..
Bài hát cho tim nhưng hát phải có đời… ”
Nên vì thế trăng vàng soi uỷ mị
Nên trăng mờ, trăng buồn bã khôn nguôi.
Đã từng gặp quá nhiều điều gian dối*
Nước mắt, khổ đau ai muốn ai không
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Nhưng dù sao muôn đời ta vẫn đợi
Vẫn mang ơn trần thế những đêm hồng.
8-1925
-----------------------
* “Người đẹp dễ đổi thay” (La donna è mobile). Câu này trong vở Opera “Rigoletto” của Verdi (1831-1901) đã trở thành những lời có cánh nhưng ở đây lại là mô típ của Khayyam.
“Tại vì đâu ánh trăng chiếu lu mờ
Lên thành quách, lâu đài, lên vườn tược
Cứ ngỡ như đi giữa cánh đồng Nga
Dưới màn sương mù kêu lên sột soạt”.
Anh đã hỏi, Laly yêu dấu ạ
Những cây tùng yên lặng đứng trong đêm
Nhưng hàng cây không một lời thủ thỉ
Mà ngọn cây cứ kiêu hãnh vút lên.
“Tại vì đâu ánh trăng soi buồn vậy?”
Trong rừng yên anh hỏi những cành hoa
Hoa nói rằng: “Nhà ngươi đâu cảm thấy
Những bông hồng xào xạc bởi xót xa”.
Những cánh hoa hồng rã rời, tan tác
Những cánh hoa như thủ thỉ bên tai:
“Saganê giờ đã yêu người khác
Saganê hôn người khác mất rồi.
Hoa nói rằng: “Người Nga không để ý..
Bài hát cho tim nhưng hát phải có đời… ”
Nên vì thế trăng vàng soi uỷ mị
Nên trăng mờ, trăng buồn bã khôn nguôi.
Đã từng gặp quá nhiều điều gian dối*
Nước mắt, khổ đau ai muốn ai không
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Nhưng dù sao muôn đời ta vẫn đợi
Vẫn mang ơn trần thế những đêm hồng.
8-1925
-----------------------
* “Người đẹp dễ đổi thay” (La donna è mobile). Câu này trong vở Opera “Rigoletto” của Verdi (1831-1901) đã trở thành những lời có cánh nhưng ở đây lại là mô típ của Khayyam.
Thơ Khayyam:
Cứ vui đi! Có ai bắt được suối
Nhưng vẫn được vuốt ve dòng nước chảy
Không bền lâu trong phụ nữ, trong đời
Nhưng dù sao vẫn đến lượt cho ngươi.
* * *
Tôi hỏi người yêu (không chỉ một lần):
"Những lời em sao em bẻ hết trơn?"
"Những lời em làm sao qua miệng nhỏ
Nếu như em không bẻ nó từng phần".
* * *
Hạnh phúc sao ta được sống trên đời
Với người yêu, với hoa cỏ xanh tươi.
Hãy sống vui kẻo mai này hối tiếc
Khi nhớ về quá khứ, khóc "than ôi!"
* * *
Một ngày chưa khép lại túi càn khôn
Nhớ mà lo suy nghĩ đến linh hồn
Kẻo về kia với hai bàn tay trắng
Khi đó ngồi hối hận cũng bằng không.
* * *
Anh có biết gà gáy diều gì vậy?
Rằng người chết không hồi sinh trở lại
Rằng lại thêm một đêm nữa trôi qua
Còn người sống, biết gì không, ngủ mãi?
Отчего луна так светит
тускло
«Отчего луна так светит тускло
На сады и стены
Хороссана?
Словно я хожу равниной
русской
Под шуршащим пологом
тумана»,—
Так спросил я, дорогая
Лала,
У молчащих ночью
кипарисов,
Но их рать ни слова не
сказала,
К небу гордо головы
завысив.
«Отчего луна так светит
грустно?» —
У цветов спросил я в
тихой чаще,
И цветы сказали: «Ты
почувствуй
По печали розы
шелестящей».
Лепестками роза
расплескалась,
Лепестками тайно мне
сказала:
«Шаганэ твоя с другим
ласкалась,
Шаганэ другого целовала.
Говорила: „Русский не
заметит…“
Сердцу — песнь, а песне
— жизнь и тело…
Оттого луна так тускло
светит,
Оттого печально
побледнела».
Слишком много виделось
измены,
Слез и мук, кто ждал их,
кто не хочет.
............................
Но и всё ж вовек
благословенны
На земле сиреневые ночи.
1925
132. TIM ƠI ĐỪNG ĐẬP NỮA
Tim ơi đừng đập nữa!
Hạnh phúc phụ ta rồi
Kẻ hành khất năn nỉ..
Đừng đập nữa tim ơi.
Ánh trăng như bùa mê
Toả lên cây vàng ánh
Quì xuống bên Laly
Vùi trong khăn che mạng
Đừng đập nữa tim ơi.
Giờ ta như con trẻ
Hay khóc lại hay cười
Cuộc đời nơi trần thế
Thất bại rồi niềm vui
Đừng đập nữa tim ơi.
Tôi đến nhiều xứ sở
Tìm hạnh phúc khắp nơi
Chỉ vận may, số đỏ
Không đi kiếm nữa rồi
Đừng đập nữa tim ơi.
Đời không hẳn dối lừa
Giờ lại say tình mới
Con tim hãy say sưa
Ngủ yên lên đầu gối
Đời không hẳn dối lừa.
Biết đâu sẽ mỉm cười
Số phận như dòng thác
Và tình lại lên ngôi
Như hoạ mi đang hát
Đừng đập nữa tim ơi.
8-1925
_____________
(*) Thơ Khayyam:
Trí tuệ thời nay chẳng giống vàng mười
Chỉ người ngu sống yên lặng mà thôi.
Chút nghĩ suy ta đem dìm trong rượu
Để biết đâu số phận sẽ mỉm cười.
Глупое сердце, не бейся
Глупое сердце, не бейся.
Все мы обмануты
счастьем,
Нищий лишь просит
участья…
Глупое сердце, не бейся.
Месяца желтые чары
Льют по каштанам в
пролесь.
Лале склонясь на
шальвары,
Я под чадрою укроюсь.
Глупое сердце, не бейся.
Все мы порою, как дети,
Часто смеемся и плачем.
Выпали нам на свете
Радости и неудачи.
Глупое сердце, не бейся.
Многие видел я страны,
Счастья искал повсюду.
Только удел желанный
Больше искать не буду.
Глупое сердце, не бейся.
Жизнь не совсем
обманула.
Новой нальемся силой.
Сердце, ты хоть бы
заснуло
Здесь, на коленях у
милой.
Жизнь не совсем
обманула.
Может, и нас отметит
Рок, что течет лавиной,
И на любовь ответит
Песнею соловьиной.
Глупое сердце, не бейся.
1925